SOMATİK BOZUKLUK
Somatizasyon Bozukluğu, fizik muayene ve laboratuvar incelemeleri ile açıklanamayan birçok bedensel yakınmanın bulunduğu bir bozukluktur. Diğer somatoform bozukluklardan en büyük farkı çok sayıda bedensel yakınmanın bulunmasıdır. Somatik yakınmalar hastada belirgin psikolojik zorlanma, toplumsal ve mesleki işlevsellikte bozulma yaratmaktadır. Bu hastalarda yakınmaları için aşırı tıbbi çare arama davranışı gözlenir. Kadınlarda erkeklere oranla 5-20 kat fazla görülmektedir. Düşük sosyoekonomik düzeyde daha sık rastlanmaktadır. Hastalık belirtileri 30 yaş öncesinde başlamaktadır.
Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Klasik psikanalitik kurama göre, yaşanan iç çatışma ve bunaltı, açıklanamayan bedensel belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Klinik:Hastalar en çok ağrıdan yakınırlar, halsizlik, uyuşukluk, bulantı, kusma, baş dönmesi, nefes darlığı, çarpıntı sık görülen belirtilerdir. Mutlaka fiziksel hastalıklarla ayırıcı tanısı yapılmalıdır.
Gidiş ve sonlanım: Kendiliğinden iyileşmesi nadir olan kronik seyirli bir hastalıktır. Özellikle yaşam koşullarının ağırlaştığı dönemde belirtilerin şiddetlendiği ve yenilerinin eklendiği görülür. 6-8 yıl süreyle izlenen hastaların %90’ında belirtilerin sürdüğü bildirilmektedir.
Tedavi: Somatizasyon bozukluğu olan hastalar tek bir hekim ile en iyi tedavi edilirler. Fiziksel hastalıklar kesinlikle ekarte edilmelidir. Bireysel ve grup psikoterapileri faydalıdır. Bu hastalar ilaçları düzensiz ve güvenilmez biçimde kullanmaya meyillidirler. Eşlik eden başka ruhsal hastalık olmadıkça farmakolojik tedavinin faydalı olduğunu gösteren veriler az sayıdadır.
KONVERSİYON BOZUKLUĞU
Bilinen bir nörolojik ya da tıbbi hastalıkla açıklanamayan bir ya da daha fazla nörolojik semptomun (paralizi, körlük gibi) bir arada olmasıyla karakterize bir bozukluktur. Ek olarak semptomların başlangıcı ya da alevlenmesi psikolojik etmenlerle ilişkili olmalıdır. Herhangi bir yaşta başlayabilir fakat ergenlerde ve genç erişkinlerde daha sık görülür.
Belirti ve Bulgular: Tipik bir klinik görünüm yoktur. Konversiyon belirtileri genellikle bilinen anatomik yollara ya da fizyolojik düzeneklere uymaz. Anormal yürüyüş, felçler sık karşılaşılan motor belirtilerdir. Ritmik titremeler, atmalar, tikler, kasılmalar, yardımsız ayakta duramama, denge bozukluğu, bacaklarda atmalar ve güçsüzlükle karakterize görülebilir. Duyusal konversiyon belirtilerinin en sık görülenleri ise kollarda ve bacaklarda uyuşma veya ağrı, karıcalanmadır. Konversiyon bozukluğu olan hastalar, belirtilerin veya kayıpların sonuçlarına karşı görece bir kayıtsızlık sergileyebilirler. Bu hastalar telkine yatkın bireylerdir, belirtileri dış etkilerle değişebilmektedir. Bulgular içinde görsel, işitsel, taktil varsanılar olabilir, bu varsanılar sırasında gerçeği değerlendirme korunmuş olup beklenenden daha az korku ve anksiyete yaşanmaktadır. Konversiyon nöbetlerinde epileptik nöbetlerden farklı olarak dil ısırma, idrar kaçırma, düşerken yaralanma genellikle yoktur,öğürme refleksleri korunmuştur.
Ayırıcı Tanı: KonversiyonBozukluğu tanısı tüm diğer tıbbi durumlar dışlandıktan sonra konulmalıdır.
Eşlik Eden Ruhsal Bozukluklar: Herhangi bir ruhsal bozukluğun yalancı nöbet tipi konversiyon bozukluğu ile birliktelik oranı %45-85 ve çoğunluğunu M.Depresif Bozukluk oluşturmaktadır. Panik bozukluk, disosiyatif bozukluk, posttravmatik stres bozukluğu, somatoform bozukluklar, şizofreni, alkol ve madde kullanımı, birlikte görülen diğer bozukluklardır.
HİPOKONTRİAZİS
Hastanın fizik belirtilerini ve duyumlarını gerçekçi ve doğru olmayan biçimde yorumlamasının bir sonucu olarak ciddi bir hastalığı olduğu düşüncesiyle uğraşıp durması ve böyle bir hastalığı olmasından korku duymasıdır. Bu hastaların belirtilerini açıklayacak herhangi bir tıbbi neden bulunamaz. Hastalığın semptomları genellikle 20-30 yaşlarında başlar. Hipokondriak hastaların yaklaşık %80’inde depresif bozukluk veya anksiyete bozukluğunun olabileceği öngörülmektedir.
Tanı; Vücut semptomlarıyla aşırı uğraş, klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya, toplumsal, mesleki alanlarda, işlevselliğin diğer alanlarında bozulmaya neden olur ve en az altı ay sürer.
