PERİFERİK NÖROPATİLER

Genel güçsüzlük, duyu kaybı ve otonom fonksiyon bozukluğu belirtilerini gösteren periferik (vücudun uzuvlarına ait) sinirlerin yaygın lezyonları sonucu oluşan olayları tanımlayan terimlerdir.

 Birçok nedenle oluşabilir en sık diabet hastalığına bağlı görülür. Bunun dışında:

Ailesel Genetik Geçişli (Herediter Periferal Nöropatiler) Nelerdir, Nasıl Belirti Verir?

Biçok tipi vardır, Charcot-Marie-Tooth hastalığı en sık görülen tipidir. 20 yaşından önce belirti verir. Ön bacak sinirlerin kaltsal bozukluğuna bağlı olarak bacak zayıf, güçsüz ve duyu kaybı görülür, bunlara kaz ayağı klinik olarak tanımlanır. Charcot-Marie-Tooth hastalığı dört tipi mevcut klinik değerlendirme önemlidir.

Akut enflamatuvar demiyelizan nöropati olarakta anılır. Hızlı başalangıçlı günler ve ilk 3 hafta içerisinde giderek kötüleşir. Hızla ilerleyen bacaklardan kollara yayılan simetrik güçsüzlük ve uyuşukluk,  refleks kayıpları, iki taraflı yüz felci, yutma ve solunum güçlüğü görülür.

Nedeni tam olarak bilinmese de enfeksiyonlara karşı gelişen immünolojik enflamatuar yanıtın sinir  kılıfına zarar vermesi sonucu olduğu bilinir. Genellikle üst solunum yolu viral enfeksiyonuveya ishalli bir hastalık peryodundan 2 hafta sonra yakınmalar, ilk 3 hafta içinde giderek kötüleşir, ardından sabit bir zaman peryodu izler ve sonrasında yavaşça düzeldiği  veya normale yakın bir düzelmebaşlar. Tedavi edilemeyen hızlı ilerleyen  Guillain-Barre hastaları ölümle de sonuçlanabilir.

Hastalık şüphesi olduğunda hızla hastada erken dönem plazmaferez veya damardan insan gama globinleri (IVIG) verilir. Erken tedavi uzun dönem nörolojik sakatlığı azaltır. Kronik dönem hasta fizik tedavi ve rahabilitasyonu uygun görülür.

Periferik nöropati hastalarının %50'sini oluşturur. En sık ayaklarda başlar giderek zaman içinde kollara da yayılır.

Neden olarak bozulmuş şeker toleransı periferik nöropatilerel ilişkilidir. Şekerin yüksek olması nedeniyle “hiperglisemik hipoksi” sinirlerde harabiyet yaratır, sinir iletimlerinin aksamasına yol açar.Diabetik polinöropati denilen sıkça deyim, uzuvlara giden hareket ve duyu sinirlerinde harabiyeti ifade etmektedir.

Diabetik polinöropatisi olan hastalarda el-ön kolda ve ayak-ön bacakta kısımlarında uyuşma, karıncalanma, ağrı, üşüme veya yanma, iğnelenme gibi algı illüzyonları oluşur, tıbbi terimi parestezi olarak anılır.

Diabetik polinöropati tespiti için EMG yapılır. HBA1C kan düzeyi önemli, ne kadar uzun süre yüksek seyrederse özellikle 6 ay süre hastada bu tür yakınmalar ortaya çıkar.

Tedavi: Oral medikal tedavilerdir, en önemlisi hastanın kan şekerinin düşük olması düzensiz beslenmemesi önerilir.  

Periferal nöropatik yakınmaları olan kişiler mutlaka bir hekime başvurmalıdırlar. Hastanın periferal sinir hasarı tespit edilebilinirse en azından tedbirler alınabilinir. Kişinin işiyle ilişkisi, kullandığı ilaçlar, çevresel faktörler, mevcut hastalıkları, aile sorgusu hekim tarafından dikkatlice sorgulanır, ona göre hastaya tedaviler yapılır. Guillain- Barre hastalığı gibi ciddi nöropatiler önemsenmezse sakatlık ya da ölümle dahi sonlanabilir.